LDL คืออะไร?

LDL คือ ไขมันเลวหรือคอเลสเตอรอลชนิดที่ไม่ดี (LDL ย่อมาจาก Low Density Lipoprotein หรือไลโปโปรตีนหนาแน่นต่ำ) หน้าที่ของ LDL คือการนำคอเลสเตอรอลลำเลียงไปยังเนื้อเยื่อต่าง ๆ และเซลล์เม็ดเลือดแดง โดย LDL ถือเป็นคอเลสเตอรอลที่มีเยอะเป็นส่วนใหญ่ในร่างกายของเรา หากมีค่า LDL สูง จะทำให้ไขมันอุดตันในเส้นเลือดหรือลำเลียงเลือดได้ยาก เสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดหลายชนิดเลยครับ

ค่า LDL สูง เกิดจากอะไร?

ในคนไข้ที่มีค่า LDL สูงมาก ๆ เกิดได้จากหลายปัจจัย ซึ่งส่วนใหญ่ก็มาจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตของเรานี่แหละครับ เมื่อผนวกรวมกับปัจจัยอื่น ๆ ก็จะทำให้ค่า LDL สูงมากขึ้นไปอีก แต่จะมีปัจจัยอะไรบ้าง? ค่า LDL สูงเกิดจากอะไร? มาดูกันเลยครับ

1. การกิน

   อาหารที่มีกรดไขมันอิ่มตัว ไขมันทรานส์และคอเลสเตอรอลในปริมาณมาก อย่างของมัน ของทอด อาหารจำพวกเบเกอรี่ เนื้อสัตว์ติดมัน เนยแท้เนยเทียม หรืออาหารจานด่วนต่าง ๆ ไปจนถึงการดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ เป็นอาหารที่มีไขมันเลว ทำให้ค่า LDL สูงขึ้นได้ง่าย ๆ เลยครับ

2. ภาวะน้ำหนักเกิน

   หรือเป็นโรคอ้วน ซึ่งเป็นภาวะที่ร่างกายมีไขมันส่วนเกินสะสมเยอะเกินมาตรฐาน มีแนวโน้มที่จะทำให้ระดับ LDL มีตัวเลขที่สูงขึ้น คอเลสเตอรอลในเลือดก็จะสูงตาม และอาจมีผลต่อการลดระดับ HDL หรือไขมันดีไปด้วยครับ

3. ขยับตัวน้อย

   การออกกำลังกายเป็นกิจกรรมสำคัญที่จะช่วยลดทั้งไขมันตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกายและไขมันในเลือดเลยนะครับ คนที่ขยับตัวน้อย นั่งนอนทั้งวัน โดยที่ไม่ค่อยได้ลุกไปไหน มักจะมีการเผาผลาญพลังงานต่ำ ทำให้ไขมันในเลือดสูงขึ้นนั่นเอง

4. สูบบุหรี่เป็นประจำ

   หลายคนอาจจะคิดว่าคนสูบบุหรี่ส่วนใหญ่มักมีรูปร่างผอม แต่ความเป็นจริงแล้วมันทำให้ไขมันในเลือดสูงครับ ทั้งนี้ เพราะมันไปลดค่า HDL ที่ช่วยกำจัด LDL ออกจากเม็ดเลือดแดง ทำให้ค่า LDL สะสมขึ้นเรื่อย ๆ

5. พันธุกรรม

   หากคนในครอบครัวหรือเครือญาติของคนไข้มีประวัติไขมันในเลือดสูง อาจจะทำให้คนไข้มีโอกาสเกิดไขมัน LDL สูงได้มากกว่าปกติครับ ทำให้บางเคสจะต้องมีการตรวจไขมันในเลือดตั้งแต่เด็ก ๆ เพื่อรักษาระดับค่า LDL ให้ปกติตลอด

6. การใช้ยาบางชนิด

   ตัวยาอย่างสเตียรอยด์ ยา HIV ยาที่เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน หรือยาลดความดันโลหิต อาจมีผลต่อระดับค่า LDL สูงได้ทั้งทางตรงและทางอ้อมครับ 

7. อายุและเพศกำเนิด

   เมื่อเราอายุมากขึ้นเรื่อย ๆ ระบบเผาผลาญก็จะทำงานได้น้อยลง ทำให้ค่า LDL สูงขึ้นแบบช่วยไม่ได้เลยครับ โดยเฉพาะผู้หญิงในวัยหมดประจำเดือนจะมีค่า LDL สูงกว่าผู้ชายมาก แต่ตอนวัยรุ่นผู้ชายจะมีค่า LDL มากกว่าผู้หญิง เป็นต้น

ไขมัน LDL สูง มีผลอย่างไรบ้าง?

หากใครมีระดับไขมัน LDL สูงมาก จะทำให้เสี่ยงต่อการเกิดโรคทุกชนิดที่เกี่ยวข้องกับไขมันในเลือดอย่างแน่นอนครับ ซึ่งถ้าเรามีไขมันในเลือดสูงมากเกินไป ก็จะทำให้การไหลเวียนโลหิตเป็นไปอย่างยากลำบากเพราะไขมันเหล่านั้นไปเกาะตามผนังเส้นเลือด บางครั้งก็อาจจะเกิดการอุดตันอย่างกะทันหัน จนทำให้หัวใจวายเฉียบพลันได้

ภาวะความไม่ปกติของค่า LDL คือ “ภัยเงียบ” ที่ไม่ได้แสดงอาการให้เราเห็นอย่างชัดเจนครับ บางคนก็ไม่รู้ตัวด้วยซ้ำว่ากำลังมีไขมันในเลือดสูงมาก ๆ พอไขมันในเลือดหรือ LDL สูงมากขึ้นไปเรื่อย ๆ ก็จะทำให้เป็นโรคตามมา เราจึงควรตรวจคัดกรองค่าคอเลสเตอรอลเป็นประจำ เพื่อที่จะได้รักษาระดับไขมันในเลือด ป้องกันการเกิดโรคได้เร็วขึ้น

ค่า LDL สูง ทำอย่างไร? ให้ไม่เสี่ยงต่อโรค

หากทราบกันแล้วว่าค่า LDL คืออะไรและค่าปกติของ LDL คือเท่าไหร่บ้าง? ก็มาสู่การแก้ปัญหาสำหรับคนที่มีค่า LDL สูงผิดปกติกันเลยครับ มีหลายทางที่สามารถช่วยลดค่า LDL อย่างมีประสิทธิภาพ ได้แก่

1. กินอาหารบำรุงหัวใจ

   การปรับการกินเป็นวิธีลดค่า LDL ในเลือดที่ดีเลยครับ เพราะแม้ว่าปัจจัยที่ทำให้ค่า LDL สูงคือกรรมพันธุ์ด้วย แต่หลัก ๆ ก็มาจากการกินมากกว่า หมอแนะนำให้ยึดหลักการไดเอทแบบเมดิเตอร์เรเนียน (Mediterranean Diet) เน้นกินอาหารไขมันดีซึ่งช่วยบำรุงหัวใจ ช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจได้

2. งดหรือลดการสูบบุหรี่

   บุหรี่ในที่นี้รวมทุกประเภทของการสูบบุหรี่เลยนะครับ หากงดไม่ได้ อย่างน้อยก็ควรลดความถี่ในการสูบลงหน่อย แล้วค่อย ๆ เลิกสูบก็จะยิ่งดีมาก ๆ เพราะถ้ากลับมาสูบบุหรี่อีก! ค่า LDL คือกลับมาสูงเหมือนเดิมได้แน่นอนนะครับ

3. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

   หมอแนะนำให้ออกกำลังกายทุกวันอย่างน้อยวันละ 15-30 นาทีสำหรับคนที่สามารถออกกำลังกายได้นะครับ อาจจะเป็นการวิ่งหรือเต้นแอโรบิกเบา ๆ ก็ได้ นอกจากจะช่วยลด LDL แล้ว ยังช่วยให้สุขภาพโดยรวมแข็งแรงขึ้นด้วย หากน้ำหนักลดลงมาอยู่ในระดับที่พอดี (วัดได้จากค่า BMI) ก็จะช่วยรักษาระดับ LDL ได้ด้วย

4. หากิจกรรมผ่อนคลายตัวเอง

   ความเครียดก็มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของระดับ LDL คือ ความเครียดจะไปกระตุ้นให้ร่างกายสะสมไขมันมากขึ้น และไปรบกวนการกำจัดไขมันในเลือด ทำให้ค่า LDL เพิ่มมากขึ้นแต่ค่า HDL ลดลง หมอแนะนำให้คลายเครียดด้วยการหากิจกรรมต่าง ๆ ทำ อาจจะเป็นโยคะหรือนั่งสมาธิก็ได้เช่นกันครับ

5. คุมอาหารให้พอดี

   นอกจากการเลือกกินอาหารที่บำรุงหัวใจแล้ว การคุมอาหารโดยลดอาหารที่ไม่มีประโยชน์ ลดของมัน ของทอด ของหวาน และเลือกกินอาหารที่ช่วยลดไขมัน ช่วยเผาผลาญ ก็เป็นอีกวิธีลด LDL ที่ควรทำควบคู่กับวิธีอื่นครับ อาหารสำหรับคนที่มีความผิดปกติของค่า LDL คืออาหารจำพวกถั่ว อะโวคาโด หน่อไม้ฝรั่ง บรอกโคลี เป็นต้น

6. ใช้ปากกาลดน้ำหนักช่วย

   หากใครไม่สามารถคุมอาหารได้หรือมีปัจจัยอื่น ๆ ที่ทำให้การคุมอาหารเป็นไปได้ยาก อาจจะลองใช้ปากกาลดน้ำหนักเข้ามาช่วยในการปรับพฤติกรรมการกินด้วยได้ครับ ปากกาลดน้ำหนักจะมีส่วนช่วยในการควบคุมศูนย์หิว-ศูนย์อิ่มโดยตรง ทำให้รู้สึกอิ่มนานและหิวน้อยลง ช่วยลดน้ำหนักและป้องกันไขมันสะสมจากการกินมากเกินไปได้ครับ

นอกจากนี้ สำหรับคนที่อยากลดไขมันในเลือดด้วย หุ่นดีด้วย แต่ไม่มีเวลาออกกำลังกายหรือคุมอาหาร หมอแนะนำการดูดไขมันเป็นตัวเลือกเสริมให้คนไข้ลองพิจารณานะครับ การดูดไขมันจะช่วยลดไขมันส่วนเกินใต้ผิวหนังอย่างตรงจุด ทำให้ตัวเบาขึ้น สัดส่วนลด คนไข้หลายเคสหลังดูดไขมันไป ก็มีกำลังใจในการลดน้ำหนักดีขึ้นด้วยครับ จะได้หุ่นดีพร้อมสุขภาพดีไปพร้อม ๆ กันเลย!